Bron: Het Financieele Dagblad, 8 oktober 2019 https://fd.nl/economie-politiek/1319593/minister-maant-leveranciers-van-stadswarmte-tarieven-te-verlagen-of-te-investeren

Leveranciers van stadswarmte moeten volgend jaar hun tarieven laag houden of investeren in nieuwe warmtenetten. Dat schrijft minister Eric Wiebes van Economische Zaken aan grote warmteleveranciers. De reden is dat zij in 2018 meer winst maakten dan toegestaan.

Uit nieuwe cijfers van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) blijkt dat grote warmteleveranciers dat jaar gemiddeld een hogere winst hebben gehaald dan deze toezichthouder redelijk vindt. Het gaat om een gemiddeld rendement van 7,1%, terwijl 6,6% de bovengrens is. De omzet van de warmtesector kwam vorig jaar uit op €658 mln.

Minister Wiebes heeft daarom verschillende warmtebedrijven op de vingers getikt, zo bevestigt het ministerie tegenover Energeia, de aan Het Financieele Dagblad gelieerde energienieuwssite. Nuon, Eneco en Ennatuurlijk, de grootste drie warmteleveranciers in Nederland, bevestigen de brief te hebben ontvangen. Het is de eerste keer dat de minister de sector hierover aanspreekt.

Heikel punt

In Nederland gebruiken ongeveer 400.000 huishoudens geen aardgas maar stadswarmte. Het kabinet heeft besloten huizen van het gas af te halen, waardoor het aantal aansluitingen op warmtenetten zal stijgen. Het tarief is een heikel punt mede omdat het warmtetarief tot nu toe meestijgt met de gasprijs. Coalitiepartij D66 riep eerder al op tot het bevriezen van de warmtetarieven voor 2020, omdat afnemers van duurzame warmte niet geconfronteerd hoeven te worden met de prijsstijging van aardgas.

Wiebes geeft met zijn brief een waarschuwing af, maar kan zo’n bevriezing wettelijk niet afdwingen. Wel kan de minister ingrijpen als de sector te hoge winsten blijft maken, zo staat in de Warmtewet. Ook de minister wil af van de gasprijskoppeling, maar zoekt nog naar alternatieven om de warmteprijs op te baseren.

Monopolie

Nagenoeg alle warmtebedrijven in Nederland hebben monopolie op hun leveringsgebied. Klanten kunnen niet overstappen van leverancier, zoals bij gas en elektriciteit. De consument wordt beschermd via de Warmtewet; de ACM houdt toezicht. Ieder jaar bepaalt de autoriteit het maximumtarief dat warmteleveranciers mogen vragen. Daarnaast mag de sector een zogeheten redelijk rendement op geïnvesteerd vermogen halen, dat ligt voor 2018 tussen 5,2% en 6,6%. De ACM kijkt eens in de twee jaar of de sector daaraan voldoet.

Het is de eerste keer dat de sector sinds de invoering van de Warmtewet in 2014 een te hoge winst haalt. Wel zijn er grote verschillen tussen grote en kleine warmtebedrijven. De eerste groep heeft meer dan vijfduizend klanten, kan risico’s beter spreiden en beschikt vaak over oudere netten. De investering in een nieuw warmtenet is hoog en winst wordt vaak pas na vijftien jaar gehaald, zo blijkt ook uit de ACM-cijfers.

Nuon, Eneco en Ennatuurlijk zeggen in een reactie dat zij de komende jaren zullen investeren in nieuwe warmtenetten en duurzame warmtebronnen, zoals geothermie, wat de winsten zal doen dalen. Over de tarieven voor consumenten zeggen de bedrijven dat zij in 2019 al minder vroegen dan de maximumprijs en daar in 2020 ook naar streven.