Op 22 september 2021 hebben de veertien lokale energiecoöperaties (LEC’s) en de negen gemeenten in Hart van Brabant, een samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Met de samenwerking willen de coöperaties en gemeenten meer inwoners betrekken bij het opwekken van duurzame energie in de regio.

Om elke individuele lokale energiecoöperatie als een sterke partner te kunnen laten samenwerken met de regionale bestuurders en betrokken stakeholders, hebben de lokale energiecoöperaties zich verenigd in de onderkoepelende Coöperatie Energie Hart van Brabant i.o.. Deze koepel coöperatie is de weerspiegeling van de professionaliteit die bij de energiecoöperaties al aanwezig is, maar die nu regio breed wordt ingezet om de bestuurders en vrijwilligers achter de LEC’s te ondersteunen.

Voor de lokale energiecoöperaties geldt als basis voor de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst een manifest dat twee jaar geleden door de veertien energiecoöperaties is omarmd. Hierin hebben zij aangegeven zich in te zetten voor het organiseren van burgerbetrokkenheid.

REKS

De samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeenten en Coöperatie Energie Hart van Brabant i.o. komt voort uit de Regionale Energie- en Klimaatstrategie (REKS). Hierin staat onder andere hoe en waar energie duurzaam kan worden opgewekt met wind- en zonne-energie. Bekijk de video over de REKS via deze link: https://www.youtube.com/watch?v=iS8Ans-29Qc

In de REKS is afgesproken dat alle inwoners van Hart van Brabant moeten kunnen meedenken en meebeslissen bij de ontwikkeling van duurzame energieprojecten, zoals windparken en zonnevelden. Ook wordt er naar gestreefd dat de lokale omgeving voor minimaal 50% eigenaar wordt van energieprojecten. Dat betekent dat inwoners ook kunnen profiteren van de opbrengsten van wind- en zonneparken in hun omgeving.

Draagvlak

Om die participatiedoelen te bereiken en inwoners actief te betrekken bij de ontwikkeling van energieprojecten, willen de lokale energiecoöperaties en gemeenten samenwerken. Belangrijk gezamenlijk doel daarbij is om het draagvlak te vergroten voor de duurzame energieprojecten uit de REKS. Hiervoor wordt contact gezocht met inwoners en ondernemers. Bovendien kan met de samenwerking beter geborgd worden dat inwoners en ondernemers in de regio kunnen meedenken, meebeslissen en mee-ondernemen bij energieprojecten. Ook kunnen inwoners via de energiecoöperaties meeprofiteren van de opbrengsten uit de duurzame opwekprojecten van de REKS.

Rollen en taken

Om dit te kunnen bereiken zijn in de samenwerkingsovereenkomst voor de coöperaties en gemeenten de volgende rollen en taken opgenomen.

Coöperaties:

  • Het op gang brengen van een duurzaamheidsbeweging door middel van brede bewustwording en verbondenheid;
  • Informatie verstrekken aan burgers en bedrijven om hen te betrekken bij duurzaamheidsprojecten die vanuit de REKS worden opgezet;
  • Proactief reageren op beleid- en besluitvormingsvraagstukken binnen de energietransitie, gebaseerd op groot draagvlak vanuit de leden en overige insprekers;
  • Mede inhoud geven aan het brede spectrum van participatie dus zowel aan proces-, financiële- en sociale-participatie;
  • Een deel van het rendement te storten in het nog op te richten regionaal Omgevingsfonds om inhoud te gegeven aan sociale-participatie om daarmee versnelling van de energie transitie te bewerkstelligen.

Gemeenten:

  • Alle burgers en bedrijven voor te lichten over de REKS en de daaropvolgende twee jaarlijkse hernieuwing van dit bod;
  • Stimuleren dat de planvorming ten aanzien van de realisatie van REKS projecten concreet worden gemaakt;
  • Het ruimtelijk faciliteren en voorwaarden scheppen voor de REKS Projecten;
  • Het beoordelen en mogelijk afgeven van vergunningen voor REKS Projecten voor zover dit in de bevoegdheid van de gemeenten ligt;
  • Het betrekken van zoveel mogelijk inwoners en bedrijven bij de REKS Projecten en zo te streven naar minimaal 50% Lokaal Eigendom;
  • Een bijdrage leveren aan de totstandkoming van een uitvoeringsorganisatie REKS HvB.

Hoogtepunt burgerbeweging

Namens de Energie Coöperatie Hart van Brabant i.o. is de samenwerkingsovereenkomst op 22 september ondertekend door Jan-Willem Revet. Jan-Willem sprak tijdens de bijeenkomst over het bereiken we een nieuw hoogtepunt voor de burgerbeweging die de veertien lokale energiecoöperaties met elkaar vormen. Een beweging die rond 2012 is gestart doordat burgers zich met name gingen verenigen om met elkaar inkoopcombinaties te vormen om zo op bredere schaal woningen in hun directe omgeving te voorzien van zonnepanelen.

De lokale energiecoöperaties realiseren op dit moment, door de inzet en betrokkenheid van een grote groep mensen, vele interessante duurzame energieprojecten in onze regio. Zij zetten zich vrijwillig in om draagvlak en bewustwording voor de opwek van duurzame energie en het beperken van energiegebruik te realiseren.

Betrekken directe omgeving

De overeenkomst tussen de regiogemeenten en Coöperatie Energie Hart van Brabant i.o. bekrachtigt het belang om samen invulling te geven aan de initiatieven op het gebied van grootschalige opwek van duurzame energie. Hiermee wordt een nieuwe fase aangekondigd waarmee lokale bestuurders samen met de lokaal verankerde energiecoöperaties gaan werken aan het bij de projecten betrekken van de directe omgeving. Daarbij zal steeds beter invulling worden gegeven aan het daadwerkelijk realiseren van de doelstellingen.

Hierdoor kan de onderkoepelende coöperatie steeds meer worden ingericht om daarmee invulling te geven aan de afspraken in de samenwerkingsovereenkomst.

Pieter Biemans